پارافریز یک کلمهی تخصصی است که معنای آن بازنویسی قید شده است که برای رفع سرقت ادبی مقالات و پایان نامه ها کاربرد زیادی دارد. اما قبل از اینکه بپردازیم به این که پارافریز دقیقا چیست، باید بدانیم سرقت ادبی به چه چیز گفته میشود.
سرقت ادبی چیست؟
واژۀ Plagiarism از کلمۀ لاتین plagiarius گرفته شده است؛ این کلمه به معنی آدمرباست! فرهنگ لغت Merriam Webster دزدی ادبی را به شکل زیر تعریف میکند:
to steal and pass off (the ideas or words of another) as one’s own : use (another’s production) without crediting the source.
دزدیدن و استفاده کردن از ایدهها یا کلمات شخص دیگر بهعنوان ایدهها و کلمات خود و به صورت کلی استفاده از تولید فرد دیگر بدون ارجاع به منبع را پلاجیریسم میگوییم.
سرقت ادبی عبارت است از «سرقت (ایدهها و گفتار دیگران) و منتصب کردن آن به خود» یا «جدید معرفی کردن ایده یا مطلب گرفتهشده از منبعی موجود».
آیا استفاده از ایدههای شخص دیگر نیز سرقت علمی محسوب میشود؟
بله! استفاده بدون اجازه از هر چیزی که مالک آن نباشید و منبع آن را ذکر نکنید سرقت محسوب میشود.
پلاجیاریسم نه تنها در متن نوشته بلکه در نمودارها و تصاویر هم صدق میکند.
مجازات سرقت ادبی
همانطور که پیشتر بیان کردیم سرقت ادبی جرم شناخته میشود، بنابراین مانند تمام جرایم دیگر مجازات مخصوص به خود را دارد:
هر نوشتهای در حوزۀ ادبیات یا دیگر حوزههای علمی و هنری تحت حمایت قانون است؛ از جمله مقرراتی که در ایران برای مبارزه با سرقت ادبی وضع شده قانون حمایت از حقوق مؤلفان و هنرمندان و قانون مطبوعات است. فرد خاطی به زندان، پرداخت جریمه و یا منع فعالیت محکوم خواهد شد.
اما در دیگر کشورها، نهتنها دولتها بلکه دانشگاهها هم قوانین سختی برای جلوگیری از سرقت ادبی دارند و بسته به شرایط موجود، مجازات سرقت ادبی از کسر امتیاز شروع شده و به اخراج از دانشگاه ختم میشود.
ادیتور مجلات و مسئولان دانشگاهها عمل «سرقت فکری» را جرم سنگینی درنظر میگیرند و آن را نقض صداقت نویسنده قلمداد میکنند. سرقت ادبی پیامدهای شدیدی دارد و منجر به رد شدن مقاله از مجلات میشود.
پارافریز چیست؟
پارافریز به معنای بازنویسی و تغییر واژه و عبارات یک متن میباشد. میتوان پارافریز را از مهمترین مهارتهای نویسندگی برشمرد. عمل پارافریز برای تمام نوشتهها از جمله مقاله، متون ادبی و حتی تولید محتوا مهم میباشد و به طورکلی پیش از ارائه متون و یا مقاله خود باید آن را از نظر تشابه ادبی بررسی کنید در غیر این صورت نوشته شده تنها کپی و تکراری از مقالات دیگر میباش که هیچ ارزش علمی نخواهد داشت.
برای پارافریز یک متن باید نویسنده درک کامل از محتوای متن داشته باشد و بتواند مطالب را به زبان خود بازنویسی کند به طوری که در پیام و معنای واقعی محتوا تغییری ایجاد نشود.
پارافریز به معنای خارج کردن کلمات از متن و جایگزنی آن با کلمهای دیگر نیست بلکه پارافریز به اینمعنی است که چیزی که از متن متوجه شدهاید را بیان کنید. یک پارافریز صحیح الزاما نباید همان ساختار نوشته و یا پاراگرافبندی متن اصلی را داشته باشد. بلکه در پارافریز متن اصلی را کنار میگذاریم و چیزی که از آن به یاد داریم را مینویسیم.
اهمیت پارافریز
پارافریز کردن مقالات و متون دارای اهمیت بسیار بالایی میباشد. چراکه اگر مشخص شود نوشته و یا مقاله شما کپی از منبعی است که از آن نامی نبردهاید، متهم به سرقت ادبی و کپیبرداری خواهید شد.
پارافریز متون این امکان را به شما میدهد تا از اظهارات فرد دیگر به شیوهای خلاقانه استفاده کنید که نه تنها متهم به سرقت ادبی نشوید بلکه به هدف و مقصود نهایی خود نیز برسید.
لذا پارافریز مقالات جایگاه ویژهای بین نویسندگان و محققان دارد. میدانید که مجلات به دنبال مقالات ناب و جدید میباشند نه مقاله کپی شده از منابع دیگر! پس قبل از اینکه مقاله خود را برای مجله سابمیت کنید حتما مطمئن شوید که مقاله بدون سرقت ادبی میباشد چراکه بعد از آن نمیتوانید ثابت کنید که سرقت علمی به صورت عمدی نبوده است.